واژه صنعت در حوزه خدمات به این جهت تعلق می‌گیرد که تمایزی میان خدمات تولیدی که در آن خدمت به خودی خود ارزش افزوده و سایر حوزه‌ها ایجاد کند. گردشگری، حمل‌ونقل، فناوری اطلاعات، بیمه، بانکداری و… همه در حوزه خدمات هستند و در تقسیم‌بندی ملی و بین‌المللی ارزش افزوده آنها در خدمات محاسبه می‌شود.

واژه صنعت در حوزه خدمات به این جهت تعلق می‌گیرد که تمایزی میان خدمات تولیدی که در آن خدمت به خودی خود ارزش افزوده و سایر حوزه‌ها ایجاد کند. گردشگری، حمل‌ونقل، فناوری اطلاعات، بیمه، بانکداری و… همه در حوزه خدمات هستند و در تقسیم‌بندی ملی و بین‌المللی ارزش افزوده آنها در خدمات محاسبه می‌شود.
اما اطلاق صنعت به این حوزه به واسطه اصالت این حوزه‌ها است؛ یعنی بر پایه خود به‌عنوان یک ضرورت مستقل و نه وابسته‌اي به سایر فعالیت‌های اقتصادی برقرار هستند. در بخش بازرگانی اگر یک واحد صنعتی کالای خود را مستقیما به مصرف‌کننده نفروشد و این کار را واسطه‌هایی انجام دهند، طبیعتا منافی اطلاق صنعت به آنها نیست؛ اما خدمات عموما به امور وابسته‌ای گفته می‌شود که ارتباط میان بخش‌های مختلف صنعت را برقرار می‌کنند. صنعت گردشگری با این تعاریف یک ضرورت است که ارتباط میان چند بخش را برقرار می‌کند؛ منتها چون خدمتی که ایجاد می‌کند از جنس تولید است می‌توان آن را صنعت نیز نامید.
با این حال خدمات در ایران در قیاس با کشورهای توسعه‌یافته و حتی برخی کشورهای در حال توسعه حرکت سریعی نداشته و ما در گردشگری، بیمه، حمل‌ونقل، فناوری اطلاعات و… فاصله زیادی با آنها داریم. ما در ارائه خدمات، به‌روز و پیشرو نیستيم و این امر موجب شده است که‌ اندازه بنگاه‌های اقتصادی خدماتی ما کوچک‌تر از کشورهای مذکور باشد. چنین روندی یک نقیصه اساسی محسوب می‌شود و موجب عدم شکل‌گیری بنگاه‌های بزرگ و چند ملیتی در کشور ما شده است.‌ این در حالی است که در مقابل ما در تولید کالاها شاهد شکل‌گیری بنگاه‌های بزرگ هستیم؛ اما با وسعت یافتن این حوزه‌های خدماتی و توسعه آنها ارزش افزوده ایجاد خواهد شد و اشتغال‌زایی را به همراه خواهد داشت. 

پدرام سلطانی
نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران