حذف ارز مرجع و تک نرخی شدن آن باعث شکل‌گیری 2 نگاه متفاوت در بین فعالان اقتصادی و عامه مردم شده است.

حذف ارز مرجع و تک نرخی شدن آن باعث شکل‌گیری 2 نگاه متفاوت در بین فعالان اقتصادی و عامه مردم شده است. فعالان اقتصادی از حذف ارز مرجع و تک نرخی شدن آن استقبال می‌کنند اما عامه مردم به دلیل نگرانی از پیامدهای این تصمیم بر معیشت خود نگاه مثبتی به این امر ندارند.
دلیل نگاه موافق فعالان اقتصادی این است که این گروه تحلیل درست‌ و نگاه عمیق‌تری به این پدیده دارند. در حقیقت فعالان اقتصادی و بخش خصوصی با پذیرش تبعات مثبت و منفی حذف ارز مرجع در مجموع نگاه مثبتی به این تصمیم دارند، چون معتقد هستند نخستین گام به سمت تک نرخی کردن ارز، از مجرای حذف ارز مرجع می‌‌گذرد.
بسیاری از آسیب‌های اقتصادی در سال‌های اخیر به دلیل چند نرخی بودن قیمت ارز در کشور رخ داده است. این فرایند متاسفانه وارد ساختار اقتصادی ما شده است و برای اصلاح این ساختار هم باید تبعات منفی اولیه آن را پذیرفت. قطعا حذف ارز مرجع پیامدهای منفی از نظر افزایش هزینه‌های معیشتی مردم خواهد داشت اما توجه به این نکته مهم است که افزایش قیمت‌ها، افزایشی متناظر و یک به یک نیست.
قیمت ارز مبادله‌ای 2 برابر ارز مرجع است. اما قرار نیست که با حذف این ارز و واردات کالاهای اساسی با ارز مبادله‌ای قیمت‌ها هم به‌صورت متناظر و دقیقا 2 برابر افزایش یابد. با این اقدام برخلاف تصور عموم مردم قیمت‌ها افزایش 2 برابری را تجربه نخواهند کرد و به نظر می‌رسد این افزایش قیمت کمتر از 50 درصد هم باشد. دلیل آن هم این است که اگرچه کالاهای اساسی با ارز 1226 تومان وارد کشور می‌شد اما دلایل متعددی بر افزایش قیمت‌های این کالاها تاثیر‌گذار بوده و سبب می‌شد که این کالاها با قیمت بالاتری در بازار به فروش برسند. سود زنجیره تامین کالاها، خروج برخی از کالاهای اساسی به‌صورت قاچاق،‌ افزایش ‌ تعرفه‌های تجاری به دلیل ممنوعیت‌های متعدد صادراتی و وارداتی همه از مواردی است که سبب شده نرخ کالاهای اساسی به مراتب بیشتر از نرخ اسمی 1226 تومانی باشد.
بر این اساس انتظار نمی‌رود که با حذف این ارز قیمت‌ها افزایش چندانی را تجربه کند. علاوه بر این، باید به ابعاد مثبت این امر هم توجه کرد. یکی از این ابعاد مثبت کاهش تقاضا برای ارز مرجع و در نهایت کاهش هزینه‌های مبادله است. چون نرخ ارز مرجع نسبت به دیگر ارزها پایین است، تقاضا برای این نوع ارز بالا است. همین امر تامین ارز کالاهای اساسی را با مشکل مواجه می‌کند. نکته دوم آنکه کالاهای استراتژیک در کشور ما ذخایر مناسبی دارد که با ارز مرجع تهیه شده و این کالاها می‌تواند با توزیع در بازار شیب تند افزایش قیمت‌ها را که عموم مردم تصور می‌‌کنند تعدیل کند. البته این امر مشروط بر آن است که نظارت صحیحی بر این امر وجود داشته باشد.
نتیجه مثبت بعدی این است که این اقدام مانع خروج ارز از کشور می‌‌شود. به دلیل تفاوت قیمت ارز مرجع با سایر ارزها، در مواردی کالاهایی با ارز مرجع وارد و با ارز آزاد مجددا از کشور خارج می‌شد. این اقدام تقاضاهای کاذب این چنینی را کاهش می‌دهد. علاوه بر بهبود مدیریت ارزی در کشور، شفافیت ارزی هم از دیگر نتایج مثبت حذف ارز مرجع است که رانت‌های ارزی را هم کاهش می‌دهد.
با نگاهی به تمام این نکات مشخص است که باید مجموع عوامل را در کنار هم قرار داد تا دید حذف ارز مرجع تصمیم درستی است و پیامدهای مثبتی در پی خواهد داشت اما تحقق این اهداف تنها مشروط به یک مساله است و آن مدیریت درست است.