١- محافظه‌کاران یا بازارگرایان: این گروه، کسانی هستند که از ابتدای پیروزی انقلاب در اتاق حضور داشته‌اند و مدیریت اتاق را تا سال١٣٨٢ به‌طور مطلق در دست داشتند. سبک مدیریتی این گروه، بیشتر مدیریت رایج در بازار است، یعنی ماندگاری طولانی‌مدت در راس یک مجموعه و انتخاب همکاران و مدیران پایین‌دست خود، برمبنای نزدیکی‌های خانوادگی یا آشنایی‌های دیرینه. به بیان دیگر اصل اعتماد و شناخت در مدیریت این گروه، از اصل مهارتمندی و شایستگی اهمیت بیشتری دارد. این گروه در ١٠، ١٢سال نخست مدیریتی خود، یعنی سال‌های ١٣٦٨ – ١٣٥٧ نقش مهمی در حفظ اتاق از جریانات تند ضدسرمایه‌داری وقت که در دولت و جامعه وجود داشت، ایفا کرده و توانست اتاق را حفظ و تثبیت کند. اما در ادامه، سبک مدیریتی‌شان و عدم‌استقبال آنها از مدیران جوان‌تر و عدم‌توجه به جانشین‌پروری، باعث شد اتاق وارد یک‌دوره سکون و رکود تا سال١٣٨٢ شود. پایگاه رای این گروه بیشتر در میان بازاریان، اعضای قدیمی اتاق، تشکل‌های معدنی و اتاق‌های مشترک است. نام انتخاباتی این گروه در دوانتخابات پیشین «مجمع فعالان توسعه» بود اما برای انتخابات آینده نام «ائتلاف بزرگ» را برای خود برگزیده‌اند.

٢- تحول‌خواهان: این گروه که در انتخابات سال١٣٨١ از ترکیب سه‌فهرست انتخاباتی نزدیک به هم شکل گرفت از دوره پنجم اتاق یعنی سال١٣٨٢ وارد اتاق شد و توانست برای قریب به سه‌سال، مدیریت اتاق تهران را برعهده بگیرد. نمایندگان این گروه در اواخر دوره‌پنجم همزمان با تغییر دولت وقت از مدیریت اتاق کنار گذاشته شدند و در دوره ششم نیز باوجود پیروزی نسبی در انتخابات اتاق تهران به دلایل بیرونی و درونی نتوانستند سهمی از مدیریت این اتاق را به‌دست بیاورند. در انتخابات دوره جاری (هفتم) نیز شکست نسبی در انتخابات داشتند اما توانستند یک‌نماینده در هیات‌رییسه اتاق تهران به‌دست بیاورند، البته اتاق تهران کماکان در تسلط گروه محافظه‌کاران باقی ماند. این گروه در واقع ترکیبی از مدیران نوگرای نسل دوم بخش خصوصی و اصلاح‌طلبانی که از دولت خارج شده بودند، بود. تلاش این گروه، منجر به استقلال اتاق تهران از اتاق ایران در سال١٣٨٢ شد و تعداد اعضای اتاق تهران نیز در دوره مزبور افزایش قابل‌ملاحظه‌ای یافت. برجسته‌سازی تمایلات سیاسی اعضای گروه در یک نهاد غیرسیاسی مانند اتاق و در پاره‌ای موارد، نداشتن انعطاف برای تعامل با دیگر گروه‌های موجود در اتاق، موجب ایجاد انشقاق در این گروه شد. پایگاه رای این گروه در میان ناراضیان از عملکرد گروه محافظه‌کار اتاق است و وابستگی این گروه به آرای سیال و متکی به اشخاص درون ‌گروه زیاد است. نام انتخاباتی این گروه در دو انتخابات قبل «خواستاران تحول در اتاق بازرگانی» بود و در این دوره با قالب «انجمن مدیران و متخصصان صنعتی و اقتصادی» و تحت همان عنوان قبلی پا به عرصه رقابت‌ها نهاده‌اند. اتاق تهران در چهار دوره نخست، یعنی تا سال١٣٨١تک‌قطبی و در تسلط گروه محافظه‌کاران اتاق بود اما در سه‌دوره اخیر، با ورود تحول‌خواهان به رقابت‌های انتخاباتی، اتاق از تکی‌قطبی خارج و دوقطبی شد. به‌نظر می‌رسد در انتخابات پیش‌رو با بازترشدن فضای انتخابات در اتاق از یک‌سو و عدم‌تامین نظر همه گروه‌ها و ذی‌نفعان اتاق از دو قطب یاد شده از سوی دیگر، فضای حاکم بر انتخابات، تغییر خواهد کرد و از دوقطبی به سه‌قطبی یا حتی بیشتر تبدیل خواهد شد. تا به حال به غیر از دو گروه یاد شده گروه‌های دیگری نیز اعلام موجودیت و آمادگی برای انتخابات کرده‌اند و ممکن است تعداد آنها بیشتر شود یا با شکل‌گرفتن ائتلاف‌هایی در بین گروه‌های فعال، این تعداد تغییر کند.

گروه‌های دیگری که تاکنون اعلام موجودیت کرده عبارتند از:

٣- گروه سوم، گروهی تحت عنوان «کانون کارآفرینان توسعه‌گرا» است. این گروه با محوریت مدیران فعال در حوزه احداث و عمران تشکیل شده است. البته این گروه در اولین نشست مطبوعاتی خود انتخابات اتاق را هدف اصلی گروه ندانسته و اظهار کرده‌اند که بیشتر به‌دنبال متشکل‌کردن کارآفرینان هستند. به‌هرحال فعالیت گسترده رسانه‌ای این گروه، خبر از عزم جدی آنان برای رقابت در انتخابات می‌دهد.

٤- گروه چهارم و آخرین گروهی که تاکنون اعلام موجودیت برای شرکت در انتخابات کرده است، گروه «ائتلاف برای فردا» است. این گروه متشکل از تعدادی از چهره‌های شناخته‌شده اتاق هستند که بیشتر به مشی میانه‌روی و عملگرایی در اتاق شناخته شده‌اند. برخی از آنان در انتخابات قبلی در طیف میانه‌رو دوگروه تحول‌خواهان و فعالان توسعه قرار داشته‌اند و برخی دیگر، از مسوولان تشکل‌های بازرگانی و تولیدی هستند. گروه ائتلاف برای فردا در اولین بیانیه خود با به‌دست‌دادن تحلیلی تاریخی از اتاق بازرگانی در دنیا و ایران، سعی کرده است با رویکردی تحلیلی‌تر از سایر گروه‌ها ماموریت‌های اتاق بازرگانی و نقاط قوت و ضعف آن در ادوار گذشته را کالبدشکافی و شناسایی کند و براساس آن، چشم‌انداز «اتاق فردا» را ترسیم کند. این گروه با تکیه بر روحیه عملگرایی اعضای خود تا کنون سعی کرده است وارد حاشیه‌های انتخاباتی نشود و مشی ایجابی اتخاذ کرده است. به‌نظر می‌رسد «ائتلاف برای فردا» با رویکرد جدیدی که معرفی کرده است بتواند فضای دوقطبی چند دوره گذشته را بشکند و به‌عنوان قطب سوم و میانه‌رو اتاق، ایفای نقش کند. به‌این‌ترتیب این گروه می‌تواند آن‌دسته از اعضای اتاق را که گفتمان و شیوه عمل دوگروه موجود را نمی‌پسندیدند و همچنین اعضا و تشکل‌های جوان‌تر و جدیدتر اتاق را به‌سوی خود جذب کند.

با توجه به اینکه ثبت‌نام نامزدهای این دوره انتخابات به‌زودی آغاز و در تاریخ هفتم‌بهمن خاتمه می‌یابد، پس از آن تاریخ می‌توان با شفافیت بیشتری در خصوص ترکیب گروه‌های رقیب و نقاط قوت و ضعف آنها قضاوت کرد. اما آنچه پیداست اینکه این دوره از انتخابات اتاق تهران دوره پرشورتری و رقابت بین گروه‌ها رقابت تنگاتنگی خواهد بود.

هنوز هم امکان اعلام موجودیت گروه‌های دیگر وجود دارد اما هرچه زمان می‌گذرد این احتمال کمتر می‌شود. به‌هرحال باید امیدوارانه به انتخابات پیش‌رو نگاه کرد، هم از این منظر که با بهره‌گیری از تجارب ادوار گذشته، انجمن نظارت بر انتخابات و اتاق تهران بتوانند انتخابات سالم‌تر و شفاف‌تری برگزار کنند و حاشیه‌ها بر اصل فائق نیاید و هم اینکه با بازترشدن فضا از دوقطبی به چندقطبی فرصت بیشتری برای نامزدهای جدید، تشکل‌های جدید و مدیران جوان به‌وجود‌آید تا به گردونه انتخابات وارد شوند و در اداره نهاد بالادستی بخش خصوصی، یعنی اتاق، نقش‌آفرین شوند.
پدرام سلطانی-نائب رئیس اتاق بازرگانی ایران