آرمان: در سالهای گذشته به دلیل تحریم ها، ایران رایزن اقتصادی در کشورهای دیگر به ویژه در کشورهای اروپایی نداشت. اما با توافق هسته ای و لغو تحریم ها، ولی ا… افخمی راد معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت خبر از اعزام رایزنان بازرگانی به کشورهای اروپایی داده است.
آرمان: در سالهای گذشته به دلیل تحریم ها، ایران رایزن اقتصادی در کشورهای دیگر به ویژه در کشورهای اروپایی نداشت. اما با توافق هسته ای و لغو تحریم ها، ولی ا… افخمی راد معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت خبر از اعزام رایزنان بازرگانی به کشورهای اروپایی داده است. رایزنان بازرگانی در گسترش روابط اقتصادی میان ایران و کشورهای دیگر نقش بسیار موثری دارند. سفارتخانهها کم کم خود را برای انجام فعالیتهای اقتصادی آماده میکنند تا با رایزنی در برقراری روابط اقتصادی کمک کنند. تا پیش از این، کشور ما رایزن اقتصادی در کشورهای اروپایی نداشت یا بسیار محدود بود. اما با برنامه جدید دولت برای اعزام رایزنان به کشورهای مختلف، وجود آنان برای گسترش روابط اقتصادی مفید محسوب میشود. نکته حائز اهمیت در مورد رایزنان، این است که آنها باید تسلط کافی به قوانین و مقررات ایران و کشورهای مقصد داشته باشند و از قدرت تحلیل اقتصادی بالایی برخوردار باشند. همچنین آنها میتوانند حضور بخش خصوصی در روابط اقتصادی با کشورها را پررنگ و از طرف دیگر نیز با جلب نظر سرمایه گذاران خارجی آنان را برای حضور در فعالیتهای اقتصادی ایران ترغیب کنند. بعد از لغو تحریمها، شرایط برای توسعه همکاری اقتصادی با کشورها فراهم میشود که در این شرایط رایزنان اقتصادی بیشترین نقش در زمینه برقراری روابط سودمند اقتصادی را بر عهده دارند. البته به عقیده کارشناسان رایزنان اقتصادی باید اختیارات لازم و کافی را برای ایفای نقش خود داشته باشند تا بتوانند فضای مناسبی برای برقراری روابط اقتصادی و بازرگانی میان ایران و دیگر کشورها فراهم کنند. پدرام سلطانی، نایب رئیس اتاق بازرگانی، در گفت و گو با «آرمان» در زمینه اعزام رایزنان بازرگانی به کشورهای اروپایی میگوید: « در ابتدا باید در انتخاب رایزنان بازرگانی نهایت دقت را در نظر داشت و با تعریف ویژگیها و وظایف آنها، عملکرد موثری در این زمینه در پیش گرفت. تجربه به ما نشان داده است که ما در این مورد همواره ناموفق عمل کرده ایم.»
در روزهای اخیر رئیس کل توسعه تجارت کشور خبر اعزام رایزنان تجاری به کشورهای اروپایی را اعلام کرد. اعزام رایزنان تجاری به کشورهای مختلف چه تاثیری بر اقتصاد کشور میگذارد؟ و در گذشته، تحریمها چه تاثیری بر عملکرد تجاری ایران داشتند؟
به نظر میرسد سازمان توسعه تجارت در اعزام رایزنان بازرگانی باید کیفیت را مقدم بر کمیت شمارد. در سالهای گذشته، رفت و آمد رایزنان بازرگانی ایرانی تاثیری بر اقتصاد کشور نداشته است. این تجربه نشانگر آن است که ما در این زمینه موفق نبوده ایم. به همین جهت پیش از آن که بخواهم به تاثیر این رایزنان در اقتصاد بپردازم، باید نسبت به انتخاب و گزینش رایزنان بازرگانی هشدار دهم. وزارت صنعت در انتخاب این رایزنان باید با دقت، وسواس و سختگیری عمل کند و در کنترل عملکرد رایزنان نیز با جدیت و در چارچوب مناسب کنترلی و نظارتی به ارزیابی دقیق آنها بپردازد. حتی لازم است کار برخی از رایزنیهای کنونی را متوقف سازیم و با آموزشهای نوین، رایزنان جدیدی را تربیت کرده و به کشورهای اروپایی اعزام کنیم.
رایزنانی که به کشورهای مختلف اعزام میشوند، بر چه اساسی انتخاب میشوند و آیا گزینشی در این مورد وجود دارد؟ و این رایزنان چه ویژگی هایی باید داشته باشند؟
تجربه نشان داده است که اکثر رایزن هایی که به کشورهای دیگر اعزام شده اند از مهارتهای لازم برای ایفای نقش موثر در آن جا برخوردار نبوده اند. بسیاری از رایزنان ما، تسلط لازم را به زبان انگلیسی و هیچ زبان دیگری نداشتند. همچنین اطلاعات اقتصادی و تجاری آنها از ایران و جهان برای انجام چنین وظیفه ای کفایت نمی کرد. علاوه بر آشنا نبودن با زبانهای دیگر و بی اطلاعی از توان تولیدی و بازرگانی ایران، شبکه ارتباطی لازم را با فعالان اقتصادی نداشتند. داشتن روحیه انفعالی از دیگر ویژگیهای برخی رایزنان بازرگانی ایرانی بوده، بدین معنا که بیشتر منتظر تماس میماندند تا نسبت به مساله ای واکنش نشان دهند. همچنین آنها از انگیزه ای برای جمع آوری اطلاعات بازار کشور محل ماموریت خود برخوردار نبودند. لذا در مراجعاتی که به آنها میشد، اطلاعات مناسبی را نمیتوانستند ارائه کنند و در بهترین شرایط کتابچههای راهنمایی را که در کشور محل مأموریتشان چاپ شده بود، پیشنهاد میدادند. همچنین دارا بودن توان مذاکره از دیگر ویژگیهای هر رایزنی است که در این مورد هم رایزنان ایرانی تسلط لازم را نشان نداده اند. بنابر توصیفی که از رایزنان بازرگانی انجام شد، باید تجدید نظر جدی در این روش به عمل آورد. در این شرایط باید حداقلی از ویژگیها تعریف شود و برای انتخاب و گزینش رایزنان مهارت هایی را در نظر بگیرند و بر اساس این مهارتها رایزنان را به کشورهای هدف اعزام کنند.
آیا در حال حاضر زمینههای لازم برای گسترش روابط تجاری با کشورهای اروپایی در ایران وجود دارد؟ و چه سدهایی در برابر توسعه تجارت ایران قرار دارند؟
به طور یقین در حال حاضر اصلی ترین سد در برابر فعالیت بازرگانی و تجاری ایران تحریمها هستند که امیدواریم به زودی این تحریمها لغو شوند. در معاملات تجاری، روابط بانکی مهمترین ابزار است که مورد استفاده قرار میگیرد تا بازرگانان بتوانند با هزینه کمتر و با سهولت بیشتری به مبادلات ارزی- تجاری بپردازند. پس از آن، نیازهای تأمین مالی مربوط به تولیدات و صادرات باید مورد توجه قرار گیرد و روش و ابزارهای لازم را برای آن فراهم گردد. سیاستهای ارزی نیز بسیار اهمیت دارد که همواره در جهت رقابتپذیری تولیدات و صادرات کشور حرکت کند. محیط کسب و کار در کشور ما بسیار کند و با مشقت حرکت میکند که باید به آن سرعت بخشید. برای هرگونه کار اقتصادی به خصوص کارهای جدید هیچ گونه انعطاف و همکاری در سازمانهای مربوطه دیده نمی شود. روحیه همکاری و تعاون در تعداد کمی از مدیران و سازمانهای مرتبط با صادرات وجود دارد که برای انجام وظیفه ملی این روحیه باید تقویت شود.
اولویتهای اقتصادی ایران در ایجاد روابط با کشورهای اروپایی به چه شکل است؟ طبق اعلام معاون وزیر صنعت، چهار کشور آلمان، فرانسه، اسپانیا و ایتالیا در راس کشورهای هدف تجاری قرار گرفتهاند. کشور ایران به طور خاص با هر کدام از این کشورها در چه زمینههایی میتواند به گسترش همکاری بپردازد؟
در حوزههای متعددی میتوان با این چهار کشور مهم اروپایی همکاری داشت. در شرایط ایجاد همکاری با این کشورها میتوان از گستره تولید، دانش فنی و توانمندیهای اقتصادی آنها نهایت استفاده را برد. در حوزه هایی همچون صنعت خودرو، صنایع غذایی، کشاورزی، آب، صنایع شیمیایی، تولیدات پایین دست پتروشیمی و همین طور صنایع نفت، گاز، فولاد و بسیاری از حوزههای دیگر با این کشورها میتوان همکاری داشت، زیرا بیشترین پتانسیل اقتصادی قاره اروپا در این چهار کشور وجود دارد و اگر رایزنان ما در این کشورها موفق عمل کنند و اطلاعات اقتصادی دقیقی از ایران را در اختیار آنها قرار دهند و اطلاعات آنها را به درستی دریافت کنند، حجم بزرگی از همکاری بین ایران و این چهار کشور میتواند شکل بگیرد.
بدون دیدگاه