در این سال ها بورس ایران به دلیل محدودیت های ناشی از تحریم نتوانسته است با بورس های جهانی و منطقه ای پیوندی داشته باشد و به همین دلیل امروز شاهد بورس قرنطینه ای دراقتصاد هستیم.

در این سال ها بورس ایران به دلیل محدودیت های ناشی از تحریم نتوانسته است با بورس های جهانی و منطقه ای پیوندی داشته باشد و به همین دلیل امروز شاهد بورس قرنطینه ای دراقتصاد هستیم.
پدرام سلطانی نائب رئیس اتاق ایران، در گفت و گو با ماهنامه بورس برقراری روابط بین بورس ایران با سایر بورس ها را مورد تاکید قرار داد و گفت: لازم است شرکت های بزرگ و مطرح ایرانی سهام خود را در بورس های سایر کشورها عرضه کنند.
وی همچنین در این مصاحبه که می توانید متن کامل آن را در ادامه بخوانید، لحاظ کردن ابزاری برای پوشش ریسک ارزی شرکت های بورسی را یکی دیگر از لازمه های توسعه این بازار دانست.
تعامل اتاق با بازار سرمایه را چگونه ارزیابی می کنید؟
چند هیئت و شورا وجود دارد که تصمیمات نظارتی و توسعه ای در رابطه با این بازار می گیرند که اتاق در آنها نماینده دارد. بالا ترین آنها شورای عالی بورس است که رئیس اتاق ایران به عنوان نماینده اتاق در جلسات آن حاضر می شود. به این ترتیب اتاق در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های این حوزه مشارکت می کند.
از سوی دیگر در اتاق های بزرگ مدتی است که کمیسیون های سرمایه گذاری و تامین مالی با جدیت فعالیت می کنند و گزارش هایی را تهیه و در اختیار اتاق ایران قرار می دهند. این مربوط به روابط نهادی اتاق با این بازار است. ممکن است که مواردی هم پیش بیاید و اتاق در راستای شفافیت و کمک به بازار برآید.

آیا تاکنون اتاق در روابط تجاری خود به معرفی بازار سرمایه کشور به تجار خارجی پرداخته است؟
اتاق در این رابطه ماموریتی ندارد ولی نهادهایی هستند که مسئولیت این مهم را برعهده دارند که به نظر من به خوبی هم از پس این کار برمی آیند. البته هرزمانی که رجوعی صورت بگیرد علاقه مند به همکاری در این رابطه هستیم.

به عنوان فعال اقتصادی تصور می کنید که بازار سرمایه ایران جذابیت لازم را برای تجار خارجی دارد؟
زمانی که ریسک تجارت در بازاری پایین باشد و از سوی دیگر ثبات دربازار وجود داشته باشد این علاقه مندی شکل می گیرد. بازار سرمایه ایران درحال رشد و توسعه است به گونه ای که امروز به طور متوسط این رشد از متوسط جهانی بالاتر است. بنابراین جذابیت بالقوه ای در این بازار وجود دارد هرچند سرمایه گذار خارجی بیش از آنکه به این رشد و موضوع بازدهی توجه کند، تابلوی ریسک و میزان ثبات در بازار را مورد توجه قرار می دهد.
البته باید گفت طی چند سال گذشته هنوز سیگنال اطمینان بخشی به سرمایه گذاران خارجی داده نشده است.هرچند همین رشد بی سابقه تا حد زیادی بر جذابیت آن افزوده است. به اعتقاد من با آغاز روند کاهش تحریم ها و ثبات در اقتصاد کشور، میزان ریسک ها کاهش یافته و سرمایه گذران به حضور در این بازار علاقه مندی بیشتری پیدا می کنند.

ساختار و  قوانین بازار سرمایه را در جذب سرمایه گذاران خارجی چگونه می بینید؟
سرمایه گذاران داخلی و خارجی برای حضور در این بازار دچار مشکل خاصی نیستند. سرمایه گذاران خارجی با طی مراحلی بیشتر نسبت به داخلی می توانند در بورس حضور پیدا کنند که این کاملا طبیعی است.در قوانین مشکل خاصی که بتواند از ورود افراد به بورس ممانعت کند وجود ندارد. البته شفافیت در بازار خلایی است که به خوبی احساس می شود. اطلاعاتی وجود دارد که در اختیار مدیران ارشد بازار قارر می گیرد ولی سهامداران خرد از آنها به خبر هستند و این زمینه سواستفاده را فراهم می کند چون شرایط حضور برای همه سهامداران یکسان نیست.

برای جذابیت در بازار سرمایه چه ابزارهای مالی باید در این بازار ایجاد شود؟
در 5 الی 6 سال گذشته ابزارهای بازار سرمایه به روز شده و تکثر پیدا کردند. بنابراین کمبود آشکاری در این رابطه و درذمقایسه با سایر بازارهای مالی دنیا احساس نمی کنم.

چرا در این سال ها شرکت های بخش خصوصی نتوانستند در عرضه های اولیه بازار حضور داشته باشند؟
این نکته یکی از چالش های پیش روی بخش خصوصی در این سال ها بود و همچنان هم ادامه دارد. در این سال ها تامین مالی بازار در اختیار شرکت های اصل چهل و چهاری قرار گرفته و بخش خصوصی از آن بی بهره مانده است. عرضه های اولیه توسط همین شرکت ها اتفاق می افتد و به دلیل انحصارات خاصی که دارند مورد استقبال قرار گرفته اند و به راحتی از این منابع بهره برده و درعمل امکان استفاده از منابع بازار سرمایه از شرکت های بخش خصوصی سلب شده است.
باید دولت و از طریق ارائه پیشنهاد از سوی سازمان بورس سازوکاری اتخاذ شود و با برنامه ریزی دقیق از تداوم این جریان جلوگیری کرد.
معضل دیگر در این بازار استقرار نظام حاکمیت شرکتی است. هرچه نظارت و کنترل نهاد تنظیم کننده بر این شرکت ها بیشتر شود و قواعد شفاف تری تعریف شود امکان سواستفاده در شرکت ها توسط ذی نفعان اولیه کمتر و از طرفی از منافع سهامداران بیشتر حمایت می شود.

به نظر شما ارتباط بین بورس ایران با بورس های جهانی در چه مرحله ای است؟
بورس کشور ارتباط خوبی با بورس های منطقه ای و بورس جهانی ندارد. امروز بورس ایران در شرایط قرنطینه ای به سر می برد. به همین دلیل جریان تغییرات بورس ایارن منفک از بازار بوس جهانی حرکت می کند. البته درچند سال گذشته مانع جدی ایجاد ارتباط بین بورس ایران و بورس های منطقه ای و جهانی تحریم ها بوده است. باید تلاش کرد و زمینه های لازم برای برقراری این رابطه را تقویت کنیم تا به محض رفع محدودیت های تحریمی این پیوند برقرار شود.
نبود روابط بین بورس ها از یک طرف و عدم حضور شرکت های ایرانی در بورس های بین المللی از سوی دیگر از جمله مواردی هستند که باید مورد توجه سیاست گذاران قرار بگیرد. لازم است شرکت های بزرگ و مهم تحرکات خود را بیشتر کرده و در بازارهای جهانی حضور پیدا کنند. این شرکت ها می توانند با عرضه سهام خود در بورس های منطقه ای و جهانی تامین مالی قوی تری داشته باشند.
البته این ملزم به تثبیت بازار است و بدون ثبات استقبالی از سهام شرکت های ایرانی عرضه شده در بورس های منطقه ای و جهانی نمی شود.
گفتنی است سازوکاری مانند فارکس یکی دیگر از لازمه های بازار سرمایه به شمار می آید. مادامی که بازار مبادله ارزی نداشته باشیم توسعه واقعی اتفاق نخواهد افتاد. فارکس ابزاری است دراختیار سرمایه گذرانی که به ارز نیاز دارند ودر مقابل نیازمند ابزاری هستند که از طریق آن ریسک ارزی خود را بپوشانند. در گذشته بحث بر سر این مسئله بود که بانک مرکزی و یا بیمه ها این سیستم را راه اندازی کنند. به اعتقاد من ورود این بخش ها به چنین وادی توجیه اقتصادی ندارد. در هر صورت این خلا همچنان در بازار سرمایه کشور احساس می شود.

منبع: ماهنامه بورس