‌این‌روزها شاید مهم‌ترین سؤالی که برای عامه مردم مطرح است، این است که برداشته‌شدن تحریم‌ها چه تأثیری بر قیمت کالاهای مورداستفاده‌شان دارد؟ به نظر شما این موضوع تأثیر مستقیمی بر قیمت کالاها دارد؟

باید منتظر ماند و دید پس از امضای توافقات، تقویم زمانی اجرای توافق‌نامه و به عبارت مهم زمان برداشته‌شدن تحریم‌‌ها چه زمانی و به چه ترتیبی است. بعضی از اثرات، مهم‌تر و مشهودتر است. مهم‌ترین تحریمی که هزینه‌‌های تجاری ما را افزایش داده، تحریم‌های بانکی است که منجر به قطع روابط بانکی ایران با جهان شده. درنتیجه این موضوع  کشور ما کالا‌ها را هفت، هشت درصد بالاتر از زمانی می‌خرد که می‌توانستیم ارتباط مستقیم بانکی با کشور‌های فروشنده داشته باشیم. پس برقرارشدن ارتباط بانکی با کشور‌های فروشنده هزینه واردات ما را بین هفت‌، هشت درصد به‌طور متوسط کاهش می‌دهد.

‌این کاهش قیمت درباره محصولات وارداتی است. آیا کاهش قیمت درباره تولیدات داخل کشور هم اتفاق خواهد افتاد؟

بله،‌ کاهش قیمتی که از آن یاد شد، بر قیمت تمام‌شده محصولات تولیدکنندگان داخلی هم اثر خواهد داشت؛ زیرا زمانی‌که تولیدکنندگان داخلی مواد اولیه و ماشین‌آلات خود را با قیمت پایین‌تر تهیه کنند، قیمت نهایی محصولات آنها نیز کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه عرضه محصولات به مصرف‌کننده نیز با قیمت پایین‌تر صورت خواهد گرفت. از سوی دیگر با برداشته‌شدن تحریم‌‌ها، هزینه‌های تأمین مالی تجارت خارجی کاهش پیدا می‌کند زیرا کشور ما درحال‌حاضر از روش اعتبارات اسنادی محروم شده و تجارت کشور به تجارت نقدی تبدیل شده که خود پرداخت نقدی در تجارت خارجی باعث بالاتررفتن قیمت‌‌هاست. به‌این‌ترتیب با برداشته‌شدن تحریم‌‌ها حوزه صنعت و اقتصاد، کاهشی دو تا هشت درصدی در هزینه‌‌های تأمین مالی تجارت و تولید را تجربه خواهد کرد که خود این موضوع می‌تواند پایه‌ای باشد برای کاهش قیمت تمام‌شده محصولات.

‌این کاهش قیمت‌ها بلافاصله پس از برداشته‌شدن تحریم‌ها قابل مشاهده خواهد بود؟

در اینجا دو نکته قابل طرح است. کاهش قیمت تمام‌شده محصولات می‌تواند منجر به کاهش قیمت‌‌ها یا کاهش شیب افزایش قیمت در بازار داخلی شود. منظور از کاهش شیب افزایش قیمت این است که درحال‌حاضر اقتصاد ما با تورم ١٥ درصدی روبه‌رو است. تورم دورقمی یا به‌طورکلی تورم در هر اقتصادی منجر به افزایش قیمت‌ها می‌شود و به‌این‌ترتیب هر عاملی که وارد این روند شود و شیب قیمت را کاهش دهد، افزایش قیمت را کند می‌کند. درواقع ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که مذاکرات منجر به کاهش بلافاصله قیمت‌‌ها شود ولی می‌توانیم منتظر باشیم که این موضوع باعث ثبات قیمت‌ها در بازار داخلی شود زیرا مادامی‌که تورم دورقمی است، نمی‌توانیم کاهش عمومی قیمت‌ها را به‌طور محسوس تجربه کنیم بلکه در شرایط تورمی باید انتظار ثبات قیمت‌ها در بازار را داشت. از سوی دیگر کاهش قیمت‌ها یک‌شبه اتفاق نمی‌افتد زیرا همان‌طوری که ارتباطات بانکی میان کشور ما و کشورهای جهان یک‌شبه قطع نشده است، این ارتباط یک‌شبه هم برقرار نخواهد شد. چون این روند،‌ روندی تدریجی است، کاهش قیمت‌ها هم تدریجی خواهد بود. بنابراین این امکان وجود دارد که کاهش تدریجی قیمت‌ها با افزایش تورم همپوشانی شود و به همین دلیل کاهش قیمت احساس نشود.

‌علاوه بر کاهش قیمت‌ها، برداشته‌شدن تحریم‌ها بر چه بخش‌های اقتصادی‌ای اثرگذار است؟

همین موضوع کاهش قیمت تمام‌شده تولیدات داخلی می‌تواند منجر به رشد و توسعه صادرات شود. به‌علاوه هم این کاهش و هم ترمیم روابط با کشور‌های اروپایی می‌تواند بازار‌های صادراتی ما را احیا کند. رونق بیشتر صادرات نیز به معنی سرعت‌گرفتن خروج از رکود و افزایش اشتغال در بنگاه‌هایی است که درحال‌حاضر زیر ظرفیت فعالیت می‌کنند.

‌رونق اشتغال و کاهش بیکاری یکی دیگر از مسائلی است که انتظار می‌رود پس از برداشته‌شدن تحریم‌ها اتفاق بیفتد. تحریم‌ها چه ارتباطی با اشتغال‌زایی خواهد داشت؟

برداشته‌شدن تحریم‌ها در کشور می‌تواند موجب رونق بیشتر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و در نتیجه اشتغال‌زایی شود. ورود سرمایه‌گذاران خارجی به کشور و سرمایه‌گذاری از سوی شرکت‌های تولیدی، تجاری و صنعتی دنیا به کشور ما، می‌تواند منجر به احداث واحدهای تولیدی جدید یا توسعه و احیای واحد‌های موجود شود که این به معنی اشتغال، ‌تولید و حتی صادرات بیشتر است. بنابراین برداشته‌شدن تحریم‌ها پس از توافق نهایی در دهم تیرماه می‌تواند جای امیدواری برای اقتصاد کشور داشته باشد البته اگر بتوانیم آن را مدیریت کنیم و فرصت پیش‌آمده را در پیچ‌وخم دیوان‌سالاری دولتی نیندازیم.