شرق: مسير گازرساني ايران به دليل تحريم‏ها دستخوش تغييراتي شد، به اين ترتيب ايران نيز که چهارمين توليدکننده گاز جهان محسوب مي‏شود، به دنبال بازارهاي جايگزين رفت. همچنين ايران به‏عنوان بزرگ ترين دارنده ذخاير گاز جهان، توان صادرات سالانه ٢٥ تا ٣٠ ميليارد مترمکعب گاز را به اروپا دارد و هم‏اکنون ١،٥‏درصد از تجارت جهاني گاز را در اختيار دارد و اين مقدار تا پايان سال ١٤٠٤ بايد به ١٠درصد افزايش يابد.

     در حالي ايران به تازگي رايزني هاي خود را براي صادرات گاز به افغانستان آغاز کرده که ترکمنستان از ابتداي سال ٢٠١٥ مشغول احداث خط لوله تاپي براي صادرات به افغانستان و پاکستان و هند است. به گزارش فارس، ايران درحال حاضر تنها گاز خود را به ترکيه صادر مي کند و قرار است در سال ٩٤ صادرات گاز به عراق نيز آغاز شود. با اين شرايط مسئولان صنعت گاز ايران بارها از آغاز مذاکرات با افغانستان به منظور صادرات گاز به اين همسايه شرقي صحبت کرده اند. اخيرا نيز مدير امور بين‏الملل شرکت ملي گاز ايران با بيان اينکه با افزايش توليد فازهاي جديد پارس جنوبي، امکان صادرات روزانه ٢٠٠‏ميليون مترمکعب گاز به کشورهاي همسايه فراهم مي شود، اظهار کرد؛ هم‏اکنون در حال مذاکره و برنامه‏ريزي براي افزايش صادرات گاز هستيم. عزيزاله رمضاني تصريح کرد از سال گذشته، مذاکراتي را با افغانستان آغاز کرده ايم که اين مذاکرات امسال نيز ادامه دارد و اميدواريم به زودي به نتيجه برسيم، اما بايد گفت به سبب اينکه بازار افغانستان براي واردات گاز آماده نيست و براي نخستين‏بار وارد اين عرصه مي شوند براي آنها ابهاماتي وجود دارد که بايد برطرف شود. اين گزارش مي‏افزايد، افغانستان بازار بالقوه‏اي براي صادرات گاز ايران به‏شمار مي‏رود و امکان تبديل اين کشور به يک مشتري بالفعل گاز ايران وجود دارد و در اين زمينه بخش خصوصي نيز مايل به سرمايه‏گذاري است.

     مديرعامل شرکت ملي گاز ايران اواخر سال گذشته با بيان اينکه مذاکره دولتي براي صادرات گاز ايران به افغانستان انجام نشده است، اعلام کرده بود تاکنون چند شرکت خصوصي براي تامين گاز شهرهاي مرزي افغانستان وارد مذاکره شده‏اند. به گفته حميدرضا عراقي درحال حاضر امکان گازرساني به شهرهاي مرزي افغانستان با اجراي خط لوله صدکيلومتري و انشعاب از شبکه گاز استان خراسان جنوبي وجود دارد.

     در اين راستا، پدرام سلطاني، نائب‏رئيس اتاق بازرگاني ايران در گفت‏وگو با «شرق» با بررسي قابليت‏هاي صادرات گاز ايران به کشورهاي همسايه گفت: با توجه به پيشرفت در حوزه گازي جنوب، طبيعتا ضمن تکميل مصارف داخلي بايد به فکر توسعه بازارهاي خارجي هم باشيم. در همين راستا به واسطه ماهيت گاز طبيعي، مهم ترين و عملي‏ترين بازارها براي ايران، کشورهاي همسايه هستند چراکه مي‏توان از طريق خط لوله و در مسيرهاي کوتاه اين نقل و انقالات را انجام داد.

     سلطاني با اشاره به صادرات گازي ايران به افغانستان نيز گفت: هرچند افغانستان در ميان کشورهاي همسايه، کم‏توان‏ترين کشور است، اما با توجه به جمعيت بالاي آن، مصرف سوخت قابل توجهي دارد. درحال حاضر نيز سوخت اين کشور به‏صورت مستقيم يا ترانزيت از ايران يا از طريق ترکمنستان يا قزاقستان تامين مي‏شود. طبيعي است دسترسي آنها به گاز، تامين سوخت آنها از ايران را مداوم مي‏کند.

     وي با اشاره به مهم‏ترين مسيرهاي گازي ايران افزود: مهم ترين مسير انتقال گاز ايران به کشور ترکيه و از اين طريق به اروپاست. مسير ديگر، انتقال گاز ايران از طريق خط لوله صلح به پاکستان و از آن طريق به بازار بزرگ هند و سپس چين است. پس از اين مسيرهاي عمده، گازرساني به کشورهاي حاشيه جنوبي خليج فارس، افغانستان و عراق و در صورت آرامش و صلح، کشور سوريه به‏عنوان مسيرهاي جايگزين مطرح هستند.

     به گفته سلطاني، بايد در درازمدت از طريق LNG، نسبت به مايع‏سازي گاز طبيعي و صادرات آن از طريق کشتي‏هاي مخصوص اقدام کرد تا بتوان بازار را از قطر که ١٠ سال است اقدام به مايع کردن گاز کرده، گرفت.

     مذاکرات گازي ايران و افغانستان در حالي تازه قرار است آغاز شود که از سال گذشته مذاکرات انتقال گاز ترکمنستان به پاکستان از طريق افغانستان آغاز و عمليات احداث خط لوله انتقال گاز (تاپي) نيز با حمايت شرکت‏هاي آمريکايي و اروپايي از ابتداي سال ٢٠١٥ آغاز شده است. براساس آنچه در قرار‏داد خط لوله تاپي آمده است، افغانستان مي‏تواند ضمن دريافت حق ترانزيت از گاز اين خط لوله نيز استفاده کند.

     از سويي، مسئول بازرگاني سفارت افغانستان در ايران اعلام کرد افغانستان در حال مذاکره با ايران درباره خريد گاز مايع است. به گفته الحاج عبدالهادي فرهنگ، افغانستان بخش عظيمي از گاز طبيعي را از ترکمنستان مي‏خرد اما درصدد است واردات گاز از ايران را نيز آغاز کند.