ما فرصت بيسابقه افزايش قيمت نفت و همچنين افزايش تقاضا براي نفت در منطقه و تمايل شركتهاي بزرگ چندمليتي براي سرمايهگذاري را از دست داديم و نتوانستيم از درآمدهاي نفتي براي توسعه زيرساختهاي اقتصادي كشور به خوبي استفاده كنيم.
ما فرصت بيسابقه افزايش قيمت نفت و همچنين افزايش تقاضا براي نفت در منطقه و تمايل شركتهاي بزرگ چندمليتي براي سرمايهگذاري را از دست داديم و نتوانستيم از درآمدهاي نفتي براي توسعه زيرساختهاي اقتصادي كشور به خوبي استفاده كنيم.
به علاوه از اشتياقي كه در سرمايهگذاران حرفهيي حوزه انرژي وجود داشت استفاده نكرديم و آنها به كشورهاي حاشيه جنوبي خليج فارس يا شمال درياي خزر متمايل شدند و در نتيجه با چالشهاي اساسي در توسعه ميادين نفتي روبهرو شديم و توليد نفت از سال 1385 و به ويژه طي سه، چهار سال اخير كاهش پيدا كرد. از سوي ديگر از فرصتهايي كه به واسطه ضعف اقتصادي كشورهاي توسعهيافته به دليل بحران مالي ايجاد شده بود نيز استفاده نكرديم اما كشورهاي آفريقاي جنوبي، برزيل، آسيايي و شبهقاره هند از اين فرصتها استفاده كردند و آنهايي كه مديريت مناسبي داشتند توانستند خودشان را در تراز و جدول جهاني ارتقا دهند و سهم مناسبي از توليد ناخالص ملي و تجارت جهاني را كسب كنند.
اين در حالي است كه اين شرايط ميتوانست فضايي را به وجود بياورد كه سادهتر و سريعتر مسير الحاق به سازمان جهاني تجارت را طي كنيم و تنها اقتصاد بزرگي نباشيم كه از اين سازمان بيرون ماندهايم و شايد تا 10 سال ديگر هم نتوانيم به اين سازمان بپيونديم.
اين وضع موجود است و پيششرط بهبود شرايط رفع تحريمهاست. مادامي كه تحريمها در اين سطح باشد به گونهيي كه حتي مسوولان اقتصادي هم اقرار ميكنند تحريمها به اقتصاد كشور فشار آورده و باعث كاهش توليد و صادرات نفت شده است، شرايط بهتر نميشود، به عبارت ديگر جديترين مانع بر سر راه توسعه و تحول اقتصاد كشور بحث تحريمهاست و تا زماني كه رويكرد عملگرايانه ای اتخاذ نكنيم بهبود جدي را براي اقتصاد پيشبيني نميكنم.
البته در شرايط فعلي شاهد آشفتگي و نابساماني در مديريت اقتصاد كشور هستيم و بين مسوولان دولتي در وزارتخانههاي مختلف همگرايي وجود ندارد و حتي نظر نمايندگان مجلس و اعضاي اتاقهاي بازرگاني هم در برخي موارد يكسان نيست كه البته درباره نمايندگان و اعضاي اتاقهاي بازرگاني مساله جديدي نيست. دولت بعدي با چنين مشكلاتي روبهرو است. البته اين فرصت وجود دارد كه در دولت جديد همگرايي وجود داشته باشد و انتخاب اعضا و مديران بر اساس فنسالاري و شايستهسالاري صورت بگيرد.
به علاوه از اشتياقي كه در سرمايهگذاران حرفهيي حوزه انرژي وجود داشت استفاده نكرديم و آنها به كشورهاي حاشيه جنوبي خليج فارس يا شمال درياي خزر متمايل شدند و در نتيجه با چالشهاي اساسي در توسعه ميادين نفتي روبهرو شديم و توليد نفت از سال 1385 و به ويژه طي سه، چهار سال اخير كاهش پيدا كرد. از سوي ديگر از فرصتهايي كه به واسطه ضعف اقتصادي كشورهاي توسعهيافته به دليل بحران مالي ايجاد شده بود نيز استفاده نكرديم اما كشورهاي آفريقاي جنوبي، برزيل، آسيايي و شبهقاره هند از اين فرصتها استفاده كردند و آنهايي كه مديريت مناسبي داشتند توانستند خودشان را در تراز و جدول جهاني ارتقا دهند و سهم مناسبي از توليد ناخالص ملي و تجارت جهاني را كسب كنند.
اين در حالي است كه اين شرايط ميتوانست فضايي را به وجود بياورد كه سادهتر و سريعتر مسير الحاق به سازمان جهاني تجارت را طي كنيم و تنها اقتصاد بزرگي نباشيم كه از اين سازمان بيرون ماندهايم و شايد تا 10 سال ديگر هم نتوانيم به اين سازمان بپيونديم.
اين وضع موجود است و پيششرط بهبود شرايط رفع تحريمهاست. مادامي كه تحريمها در اين سطح باشد به گونهيي كه حتي مسوولان اقتصادي هم اقرار ميكنند تحريمها به اقتصاد كشور فشار آورده و باعث كاهش توليد و صادرات نفت شده است، شرايط بهتر نميشود، به عبارت ديگر جديترين مانع بر سر راه توسعه و تحول اقتصاد كشور بحث تحريمهاست و تا زماني كه رويكرد عملگرايانه ای اتخاذ نكنيم بهبود جدي را براي اقتصاد پيشبيني نميكنم.
البته در شرايط فعلي شاهد آشفتگي و نابساماني در مديريت اقتصاد كشور هستيم و بين مسوولان دولتي در وزارتخانههاي مختلف همگرايي وجود ندارد و حتي نظر نمايندگان مجلس و اعضاي اتاقهاي بازرگاني هم در برخي موارد يكسان نيست كه البته درباره نمايندگان و اعضاي اتاقهاي بازرگاني مساله جديدي نيست. دولت بعدي با چنين مشكلاتي روبهرو است. البته اين فرصت وجود دارد كه در دولت جديد همگرايي وجود داشته باشد و انتخاب اعضا و مديران بر اساس فنسالاري و شايستهسالاري صورت بگيرد.
منبع: روزنامه اعتماد
بدون دیدگاه