سفر اخير رئيس جمهور به كشور‌هاي اروپايي را چطور ارزيابي مي‌كنيد و اين سفر چه دستاورد‌هاي اقتصادي را به دنبال دارد؟

در حالي نخستين سفر اروپايي رئيس جمهور يا به عبارتي عالي‌ترين مقام اجرايي كشور به كشور‌هاي ايتاليا و فرانسه كه جزو اقتصاد‌هاي بزرگ جهان به حساب مي‌آيند اتفاق افتاد كه طي 12 سال گذشته اين امر بي‌سابقه است. در اين مدت به دليل تحريم ها، شكاف طولاني و عميقي ميان ايران و كشور‌هاي اروپاي غربي به وجود آمده بود اما خوشبختانه در دولت يازدهم با توافق برجام كه به مرحله اجرا هم رسيده و رشد خود را به سرعت مي‌پيمايد، ايران روابطي متفاوت با گذشته در عرصه بين‌الملل را تجربه مي‌كند. حال براساس گزارش‌هايي كه از اروپا به گوش مي‌رسد، در آنجا استقبال بسيار خوبي هم از شخص آقاي رئيس جمهور و هم از هيات اقتصادي همراه ايشان كه نمايندگان بخش خصوصي ايران به حساب مي‌آيند، شده است. در اين سفر مذاكرات جدي و اميدواركننده‌اي انجام شده كه به نظر مي‌رسد در حوزه‌هاي مختلف و در وجوه بالا توافقاتي در حال شكل گيري است. در بخش‌هاي فولاد، تجهيزات پزشكي و دارو، نفت، انرژي و در ساير بخش‌ها بيشترين مذاكرات انجام مي‌شود. در جلساتي كه در ايتاليا تا به حال برگزار شده، شركت‌هاي ايتاليايي هم از اين جلسات استقبال كرده‌اند. شركت‌هاي بزرگ ايتاليايي كه در عالي‌ترين سطوح فعاليت دارند در اين جلسات حضور داشته‌اند و علاقه مندي و آمادگي خود براي مشاركت با ايران را اعلام كرده‌اند.

در اين جلسات بيشتر حول چه موضوعاتي تبادل نظر مي‌شود؟ آيا مي‌توان به افزايش صادرات ايران به اروپا اميدوار شد؟

باتوجه به اينكه هيات اقتصادي ايران علاقه مند به سرمايه‌گذاري‌هاي مشترك و حركت به سوي ورود فناوري به داخل كشورمان است، ساچه يا ضمانت صادرات ايتاليا جلسه‌اي را برگزار و اعلام كرد كه پوشش بيمه‌اي لازم را براي صادرات محصولات ايتاليايي به ايران خواهد داشت. بنابراين بحث‌ها بيشتر در همين رابطه شكل مي‌گيرد و صحبت‌ها و مذاكراتي كه بيشتر مواضع بخش خصوصي ايران را مشخص مي‌كند محور اين جلسات است. شركت‌هاي ايراني هم علاقه مندي بيشترشان به سرمايه‌گذاري‌هاي مشترك را مطرح كرده‌اند و طرف مقابل هم از اين اتفاق استقبال كرده است. در مجموع به نظر مي‌رسد به عنوان نخستين سفر رئيس جمهور به همراه هيات اقتصادي به دو كشور بزرگ اروپايي سفر بسيار خوب و پر حاصلي بوده و قطعا در ماه‌هاي آينده مي‌توانيم شاهد تحقق يك به يك همكاري‌هايي كه مذاكراتش در ايتاليا انجام شده باشيم.

به‌طور خاص در چه حوزه‌هايي مي‌توان با اين دو كشور همكاري داشت؟

حوزه‌هاي متعددي هستند كه ما با دو كشور ايتاليا و فرانسه مي‌توانيم همكاري داشته باشيم. ايتاليا و فرانسه جزو پنج اقتصاد بزرگ اروپا هستند و در حوزه‌هاي توليد، فعاليت اقتصادي گسترده‌اي دارند. به طور مشخص همانطور كه اشاره شد در حوزه نفت، انرژي، فولاد، پتروشيمي، تجهيزات پزشكي، خودروسازي، صنايع آرايشي و بهداشتي، صنايع دارويي، صنايع شيميايي، صنايع غذايي، سيمان و صنايع بزرگ مي‌توانيم وارد همكاري‌هاي گسترده شويم. البته در حوزه‌هاي ديگر هم پتانسيل همكاري بين ايران و اين دو كشور وجود دارد كه نبايد از آنها چشم پوشي كرد.

در گذشته وزير راه و شهرسازي به خريد 114 هواپيماي ايرباس اشاره كرده بود كه قائم مقام ايشان به تازگي از افزايش اين تعداد به 127 فروند خبر داده و در كنار آن احتمال خريد بوئينگ هم وجود دارد. آيا ايران توانايي مالي خريد اين تعداد از هواپيما را دارد؟

بالطبع صنعت هوانوردي ما در سال‌هاي گذشته در تنگناي جدي قرار داشت و ظرفيت هواپيما‌ها و صندلي‌هاي موجود تناسبي با ميزان تقاضا در كشور نداشت. ضمن اينكه بسياري از هواپيما‌هاي موجود، قديمي و مستهلك هستند كه بايد از رده خارج شوند. لذا هم براي جايگزيني ناوگان فرسوده و هم براي توسعه ناوگان ما به تعداد نيازمان ظرفيت جذب اين تعداد هواپيما داريم. به طوري كه اعلام شده، به نظر مي‌رسد حداقل بين 300 تا 400 فروند هواپيما در اندازه‌هاي كوچك، متوسط و بزرگ نياز داريم. اين تعدادي كه در صحبت‌هاي وزير راه و معاونان ايشان اشاره مي‌شود، تقريبا تنها يك سوم نياز ناوگان هوايي كشور است. بحث ديگر در اين مورد، مساله مالي مربوط به تامين اين تعداد هواپيما است. در اين مورد بايد گفت صنعت هوانوردي اصولا فرمول‌هاي خاص خود را دارا است. به عنوان مثال شركت‌هاي بوئينگ و ايرباس بانك‌ها و موسسات تامين مالي را در اختيار دارند و با آنها قرارداد‌هاي مختلفي انعقاد كرده‌اند كه فروش هواپيما به مشتري‌هايشان از طريق آنها تامين مالي مي‌شود و بازپرداخت وجوه هواپيما در وام‌هاي درازمدت بين پنج تا 15 سال قابل تقسيط است و من فكر مي‌كنم با توجه به تحليلي كه خود اين شركت‌ها از استعداد بازار ايران براي پذيرش اين ميزان از هواپيما دارند، ريسك فروش و تامين مالي هواپيما به ايران را چندان بالا ارزيابي نمي‌كنند. همچنين تمام اين عوامل توسط بيمه‌هايي كه براي فروش هواپيما در اروپا در كنار ايرباس تشكيل شده، پوشش بيمه‌اي هم داده مي‌شود. لذا تجارت هواپيما و تامين مالي آن از ساختاريافته‌ترين تجارت‌ها در بخش مالي و مدل‌هاي پوشش بيمه‌اي است. در نتيجه اين كار چندان پيچيده و غيرممكن نيست و گمان مي‌كنم كه خريد اين تعداد هواپيما از شركت‌هاي ايرباس و بوئينگ به زودي اتفاق مي‌افتد.

به نظر مي‌رسد در مذاكرات با ايتاليا، اين كشور تامين مالي خريد هواپيما‌هاي مورد نياز ايران را بر عهده گرفته است. آيا اين تامين مالي، همان نوعي است كه شما به آن اشاره كرديد؟

بله، همانطور كه به آن اشاره شد شركت‌ها و موسسات همكار ايرباس براي تامين مالي و پوشش بيمه‌اي فروش هواپيما‌هاي اين شركت آمادگي دارند و يكي از مقر‌هاي اين شركت‌ها در كشور ايتاليا است كه فروش اين هواپيما‌ها به ايران را چندان پر ريسك قلمداد نكرده‌اند و ايتاليا طبق روالي كه به آن اشاره شد، ممكن است تامين مالي خريد ايرباس ايران را بر عهده گيرد.

سفر‌هاي اروپايي رئيس جمهور به دو كشور فرانسه و ايتاليا ختم مي‌شود يا به ادامه اين سفر‌ها به ديگر كشور‌ها مي‌توان اميدوار بود؟

به قطع اين سفر آغازي است براي سفر به كشور‌هاي عمده اروپايي و چون كشور ايران براي كشور‌هاي اروپايي كه سال‌ها از حضور در آن محروم بودند، مهم و جذاب است، مي‌توان به ادامه اين سفر‌ها اميدوار بود، زيرا كشور‌هاي اروپايي علاقه‌مند به استقبال از رئيس جمهور ايران و تيم‌هاي اقتصادي ايراني هستند. ما در ماه‌هاي آينده به حتم شاهد سفر دكتر روحاني به ساير كشور‌ها از جمله آلمان، اتريش، اسپانيا و… خواهيم بود و شايد مدتي بعد‌تر انگليس هم جزو مقاصد ايشان قرار گيرد كه همگي اين سفر‌ها مذاكرات اميدوار‌كننده‌اي براي رشد و رونق اقتصاد كشورمان به همراه دارد.