آرمان: ايده حضور مديران خارجي در هفتههاي گذشته، موجب شد تا اهالي صنعت و توليد كشور به اين موضوع اهميت جدي دهند؛ چرا كه كشور هماكنون در شرايط پساتحريم قرار دارد و فضا براي حضور هر چه بيشتر مديران خارجي فراهم آمده است.
آرمان: ايده حضور مديران خارجي در هفتههاي گذشته، موجب شد تا اهالي صنعت و توليد كشور به اين موضوع اهميت جدي دهند؛ چرا كه كشور هماكنون در شرايط پساتحريم قرار دارد و فضا براي حضور هر چه بيشتر مديران خارجي فراهم آمده است. استفاده از مديران خارجي و بهره گيري از دانش و تجربه آنها و بهره گيري مديران داخلي از اين دانش و تجربه در راستاي توسعه و رونق اقتصادي كشور ضروري به نظر ميرسد. صادرات انتخاب نيست، بلكه الزامي است كه براي اشتغال و رونق اقتصادي، كشور به آن نيازمند است. امروز كه فضا براي بهبود صنعت و توليد كشور فراهم شده، بايد از ظرفيتهاي موجود استفاده كرد. برخي كارشناسان معتقدند كه در حال حاضر برخي شركتهاي داخلي داراي تجربيات بينالمللي براي صادرات انبوه نيستند و پشتوانه قوي براي مديريت فروش ندارند. حال با وضعيت موجود هيچ اشكالي ندارد كشور از دانش و تجربيات مديران خارجي بهرهمند شود. توسعه صادرات و تسهيل ورود مواد اوليه مواردي است كه با استفاده از مديران خارجي محقق خوهد شد. دكتر پدرام سلطاني، نايبرئيس اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و كشاورزي ايران در رابطه با حضور مديران خارجي در صنعت و توليد كشور در گفتوگو با «آرمان» گفت: «استفاده از مديران كارآزموده مانند استفاده از فناوريهاي روز دنيا است.»
با توجه به سخنان برخي مسئولان و كارشناسان مبني بر اينكه حضور مديران خارجي در بخش صنعت و توليد به نفع اقتصاد كشور است، چه مسائلي موجب شده تا عدم حضور مديران خارجي در ايران حس شود؟
نميتوان كاستيهاي مديريت در نظام اقتصادی كشور را ناديده گرفت. ناكارامدي در نظام مديريتي اعم از مديريت در بخش خصوصي و اقتصادي، بخش دولتي، سازمانهاي عمومي غير دولتي و حتي در سازمانهاي مردم نهاد وجود دارد. كمبود مفرط مديران متخصص و تحصيلكرده در رشتههاي مديريتي و آگاه به الزامات و روشها و ابزار روز مديريت، احساس ميشود. در چند دهه گذشته، كشور شاهد انقطاع تربيت مديران مجرب بود. در سالهاي اخير، از عدم بهره گيري از اساتيد آشنا به علوم مختلف مديريت در كشور رنج بردهايم. طبيعتا اين موضوعات در شرايطي است كه اقتصاد كشور در ابعاد و زمينههاي مختلف مانند حضور و بروز هر چه بيشتر بخش خصوصي، فعالتر شدن بخش عمومي غير دولتي در اقتصاد، تغيير روشهاي مديريتي از سلايق به مديريت حرفهاي و تكثر سازمانهاي مردمنهاد مسير تغيير و تحول خود را طي كرده است. اما همانطور كه اشاره شد مديران لازم براي اين بخشها تربيت نشده است.
در حالي كه كشور ما با كمبود مديران كارآمد در بسياري از بخشها رو به رو است، چه اقداماتي براي بهبود اين وضعيت وجود دارد؟
از سال 78 تا سال 84 ارتباطاتي با برخي از موسسات آموزش عالي و دانشگاههاي معتبر دنيا كه دورههاي مديريت برگزار ميكردند برقرار شد كه دورههاي مشتركي برگزار شد. با ورود ايران به تنشهاي مختلف با كشورهاي غربي و اروپايي وقفهاي در مناسبات علمي به وجود آمد. با توجه به اينكه دانشگاههاي معتبر در زمينه مديريت، در كشورهاي غربي و اروپايي قرار دارد ارتباط بين دانشگاههاي معتبر جهان و موسسات آموزشي ايران قطع و متاسفانه رشتههاي مشترك هم تعطيل شد. خوشبختانه در چند سال گذشته، مجددا اين ارتباطات از سر گرفته شد. در حال حاضربسياري از دانشگاههايي كه دورههاي مشترك با موسسات آموزشي ايراني برگزار ميكنند دانشگاههاي رده اول مديريتي جهان نيستند و در اين حوزه كمتر شناخته شدهاند. به طور مشخص از دانشگاههايي كه در 100 رده اول دنيا در برگزاري دورههاي MBA قرار دارند استفاده نميشود تا مديران داخلي از اصول مديريت حرفهاي روز برخوردار شوند. ايران بايد با توجه به اهميت حساسيت دوران پساتحريم و ضرورت بهره گيري بيشتر از اين دوران به اين نقيصه توجه جدي كند. كشور همزمان بايد دو مسير كوتاهمدت و بلندمدت را در اين راستا دنبال كند. مسير كوتاهمدت به بهرهگيري از مديران توانمند و كارآشناي حوزههاي مختلف تخصصي خارجي و مديران ايرانياي كه در كشورهاي معتبر، مديريت حرفهاي را آموختهاند مربوط ميشود. مسير ميان مدت و بلندمدت هم به حركت جدي به سمت برقراري ارتباط ميان دانشگاههاي معتبر غربي و اروپايي با دانشگاههاي داخلي در حوزه مديريت مربوط ميشود.
برخي از كارشناسان معتقدند، در ايران مديران مجرب و كارآزموده موجود است و ما نيازي به مديران خارجي نداريم. اين مساله را چگونه ارزيابي ميكنيد؟
معتقدم كه مديران حرفهاي و خوب به ميزان نياز در كشور وجود ندارد. تعداد مديران خيلي خوب كه بتوان همه وجوه مديريتي را در آنها شناسايي كرد بسيار كم است. وجوه مديريتي يعني آشنایی با علم مديريت در حوزه تخصصي. مديراني كه تجربه اجرايي در اين بخش را به اندازه كافي داشته باشند، مديراني كه توان اداره پروژههاي بزرگ و بنگاههاي بزرگ را داشته باشند و مديراني كه به تكنولوژيهاي روز در بخش مديريت آشنا ومسلط به زبانهاي معتبر دنيا باشند، تعدادشان زیاد نیست. اگر همه اين ويژگيها را مورد نظر داشته باشيم و مديران داخلي را با توجه به اين ويژگيها ارزيابي كنيم، در مييابيم كه اين مديران بسيار كمتر از نياز هستند.
يكي از مسئولان در روزهاي اخير اذعان داشته است كه مديران خارجي در ايران 10 روز هم دوام نميآورند و نميتوانند كار خود را ادامه دهند. به نظر شما مديران خارجي قادر نيستند در بلندمدت در ايران كار كنند؟
اين راي قطعي را نميتوان براي همه مديران خارجي صادر كرد. اين موضوع به عوامل مختلف بستگي دارد. كساني كه از نظر بافت فرهنگي به ايران نزديكتر باشند، سازگاري و ماندگاري بيشتري خواهند داشت. اما كساني كه تفاوتهاي فرهنگي و سبك زندگي متفاوتي داشته باشند، طبيعي است كه تمايل كمتري به حضور در ايران دارند. به عنوان مثال كشورهاي غربي و اروپايي داراي تفاوتهاي عمده فرهنگي و سبك زندگي با ايران هستند. بايد به اين موضوع هم توجه داشت كه آيا مدير خارجي مورد نظر، صرفا يك مدير حقوق بگير است كه براي ارائه كردن خدمات خود به ايران آمده يا مدير مشترك يك سرمايهگذاري ايراني و خارجي است. اگر پروژه مورد نظر با سرمايهگذاري خارجي همراه باشد، طبيعي است كه سرمايه گذار خارجي براي پيشبرد با كيفيتتر پروژه خود از مديران كارآمد خود استفاده ميكند. من حيث مجموع، اين ضعف وارد است كه براي مديران برجسته دنيا شايد به دلايل مختلف، شرايط براي ماندن در ايران چندان مطلوب نباشد. به عنوان مثال باید به آلودگي هواي تهران اشاره کرد كه در شرايط اضطرار قرار دارد و طبيعي است كه به سلامتي هر كسي كه در تهران زندگي ميكند لطمه ميزند و بديهي است كه مدير خارجي هيچ علاقهاي به زندگي در يك شهر آلوده ندارد.
با توجه به سخنان مقام معظم رهبري درباره لزوم اقتصاد مقاومتي، استفاده از مديران خارجي و اقتصاد مقاومتي با يك ديگر تناقضي نخواهند داشت؟
شاكله اقتصاد مقاومتي، تعامل با اقتصاد دنيا را پذيرفته است و روي آن صحه گذاشته است. استفاده از ظرفيتهاي بينالمللي كه مورد نياز كشور است نافي اقتصاد مقاومتي نيست. موضوع استفاده از مديران كارآزموده مانند استفاده از فناوريهاي روز دنيا است. مگر ميتوان بدون استفاده از فناوريهاي روز دنيا، توليد و صنعت خود را بهروز كرد؟ اگر نخواهيم از فناوريهاي روز استفاده كنيم، زمان بسيار زيادي را براي توسعه اقتصادي صرف خواهيم كرد.
بدون دیدگاه