وب سایت شخصی پدرام سلطانی

کسب و کار خانوادگی

یادداشت ها آرشیو

پر بازدیدترین اخبار آرشیو

آخرین اخبار

سوءظن مردم به بخش خصوصی جعلی، به کل بخش خصوصی تعمیم می‌یابد

جامعه سوءظن خود به بخش خصوصی برساخته را به همه بخش خصوصی تعمیم می‌دهد؛ این نتیجه دخالت‌های دولت در اقتصاد و ساخت بخش خصوصی ججعلی است. پدرام سلطانی معتقد است در شرایطی که نهادهای صنفی توانمند و رسانه‌های مستقل قدرتمند وجود ندارد، تشخیص واقعیت از ناواقعیت دشوار است و در این شرایط آنچه بیشترین آسیب را می‌بیند، بخش خصوصی واقعی است. سلطانی معتقد است: از آنجایی که حکومت اجازه نداده اصالت کنشگری در جامعه به وجود بیاید، لذا کنشگری‌های فرصت‌طلبانه نیز بسیار فرصت رشد پیدا می‌کنند. او می‌گوید: در کارکرد درست و ثبات‌آفرین یک کشور، همیشه در تناظر با تکثر آرا و سلایق باید نهادهایی وجود داشته باشد که آرا و سلایق متکثر با سامان یابی در آنها بتوانند همفکری و کنشگری کنند. به‌گفته سلطانی در نبود رسانه‌های مستقل، خیلی‌ها غرض‌ورزی شخصی خود را علیه بخش خصوصی و بنگاه‌های اقتصادی مطرح می‌کنند و مرز تشخیص سره و ناسره بسیار باریک است.

اقتصاد در عطش سرمایه گذاری

درآمدهای نفتی که زمانی معضل بیماری هلندی بود، حالا دیگر آنقدر کم شده که اگر به دست هم بیاید به زخمی از زخم‌های اقتصاد بیمار زده می‌شود تا بتواند روی پا بایستد. واقعیت این است که در دورانی که تحریم‌های نفتی نبود و درآمدهای نفتی دولت تبدیل به ولخرجی‌های افسارگسیخته می‌شد، کارشناسان توصیه کردند که حداقل برای جلوگیری از ورود بی‌محابای این درآمدهای بادآورده که عامل بیماری هلندی در اقتصاد ایران بود، صندوقی تاسیس کنند که بخشی از فروش نفت برای کمک به رشد و توسعه کشور و طرح‌های عمرانی به این صندوق واریز شود. اما سال‌هاست که این صندوق خالی است و منابع احتمالی آن هم پیش‌خور شده است. در چنین شرایطی نه درآمدی برای سرمایه‌گذاری‌های توسعه‌ای می‌ماند و نه حتی کمکی برای بخش خصوصی که باری از دوش دولت بردارد.

رویای گمشده پتروشیمی

مشکل عدم توسعه‌یافتگی بخش پایین‌دستی صنعت نفت سرمایه‌گذاری است یا ضعف مدیریت یا تحریم‌ها؟ این سوال زمانی مطرح می‌شود که در بخش بالادست پتروشیمی همه برنامه‌ها با هدف‌گذاری‌های بلندمدت و تاکید بر سرعتی بیشتر در اجرا‌، طراحی شده و وقتی کار به بخش پایین‌دست می‌رسد، سرعت آنقدر پایین است که محصول بالادست چاره‌ای جز صادرات ندارد. این اتفاق برای صنعت پتروشیمی افتاده است. در طول پنجاه سال از عمر صنعت پتروشیمی و راه‌اندازی واحدهای پتروشیمی یکی پس از دیگری در دو دهه گذشته، هرچند تکمیل زنجیره تولید در برنامه‌ها قرار گرفته اما وقتی یک واحد پتروشیمی با سرمایه‌گذاری عظیم راه افتاده، همه به این فکر افتاده‌اند که محصول قرار است کجا تبدیل به ارزش‌افزوده شود؟ زیرا توسعه همزمان بالادست و پایین‌دست این صنعت اتفاق نیفتاده است. یعنی واحد پتروشیمی ایجاد شده اما محصول آن به صورت نیمه‌خام راهی جز بازارهای صادراتی ندارد.

اقتصاد در منگنه سامانه‌ها

سامانه‌ها در دنیا با هدف تسهیل امور ایجاد می‌شوند. اما در ایران، فعالان اقتصادی، سامانه‌ها را یکی از موانعی می‌دانند که بر سر راه کسب‌وکارشان وجود دارد. به عقیده آنها، سامانه‌های فعلی در ایران ۶مشکل اساسی دارند که عبارتند از: «نبود زیرساخت مناسب»، «نداشتن معماری مناسب»، «عدم کارآیی در سهل‌الاستفاده بودن»، «عدم یکپارچگی»، «مشکلات در به‌روزرسانی» و «عدم ضرورت». در شرایط فعلی، زیرساخت مناسبی برای ارائه خدمات الکترونیک به فعالان اقتصادی وجود ندارد. قطعی‌های مکرر و کندی اینترنت، مهم‌ترین چالش زیرساختی فعالیت سامانه‌ها در ایران است. همچنین استفاده از سامانه‌ها برای کاربران آسان نیست. سامانه‌های مختلف در سازمان‌ها نیز با یکدیگر تبادل اطلاعات ندارند و کاربران در هر سامانه باید اطلاعات تکراری را وارد کنند که این کار زمان‌بر است. بسیاری از اوقات نیز هنگامی‌که کاربر به سامانه‌ای مراجعه می‌کند، سامانه به‌منظور به‌روزرسانی قطع است. فعالان اقتصادی می‌گویند مجریان سامانه‌ها، اختیار لازم برای تصمیم‌گیری ندارند و اختیارات در دست برخی دیگر از نهادها است.

اختلال در بازار دارو با قیمت‌گذاری دستوری

قبل از قطع اختصاص ارز ۴۲۰۰، اعلام شد سازوکاری طراح برای دارو طراحی شده که از افزایش قیمت آن جلوگیری می‌کند و به پشتوانه این طرح ارز ۴۲۰۰ را تبدیل به نیمایی کردند. قرار شد مابه‌التفاوت یا فاصله قیمت ارز ۴۲۰۰ با نیمایی به بیمه‌ها پرداخت شود تا بیمه‌ها آن را به شرکت‌های داروسازی پرداخت کرده و از افزایش قیمت دارو پیشگیری کنند و فرانشیزی پرداخت شده توسط بیمار خریدار دارو در همان حد و اندازه باقی بماند. مسئله اصلی و قابل توجه علت حذف ارز ۴۲۰۰ است. دولت ارز ۴۲۰۰ را حذف کرد چون با کسری بودجه روبه‌رو شد و این حذف برای جبران کسری بودجه دولت بود و در این میان عملاً ما‌به‌التفاوتی هم به شرکت‌های بیمه پرداخت نشد؛ اما دولت که در پرداخت مابه‌التفاوت ارز ۴۲۰۰ با ارز نیمایی به بیمه‌ها ناتوان بود برای جبران مشکل دارو به قیمت‌گذاری دستوری روی آورد

افول سرمایه اجتماعی کارآفرینی ملی را تضعیف می‌کند

مفهوم کارآفرینی ملی از دست مفاهیمی است که در ایران امروز محل اختلاف و مناقشه است. اینکه آیا در شرایط فعلی اقتصاد ایران آیا ما کارآفرین ملی داریم؟ پدرام سلطانی، فعال اقتصادی و نایب رئیس پیشین اتاق بازرگانی ایران در گفت و گو با «هم‌میهن» می‌گوید: مفهوم ملی بودن کارآفرینی نزد مردم تا حد زیادی به سرمایه اجتماعی دولت‌ها در تاریخ ایران برمی‌گردد. هرچقدر که این سرمایه اجتماعی پایین باشد، تعارض منافع برندها با مردم بیشتر می‌شود و اطلاق کلمه ملی به کارآفرین عملا ضعیف‌تر می‌شود یا معنای آن از سر طیف مثبت به تدریج به سر طیف منفی در اذهان عمومی سوق پیدا می‌کند.